0
0
Erbil/ Irak'ın Kuzeyi Bağımsızlık Yönünde Çabalıyor, Bu Durum Komşuyu Rahatsız Ediyor. Mesud Barzani daha açık konuşamazdı. Kürd Özerk Bölgesinin Başkanı, geçen hafta Bağdat'ta Irak'ın komşularının katılımıyla gerçekleşen güvenlik konferansında, lafı uzatmadan ve tahrik edercesine, Türkiye, İran ve Arap dünyasının, bağımsız bir Kürd devleti fikrine alışmaları gerektiğini söyledi.
Barzani'ye göre, "Bağımsız bir Kürdistan hiç kimseyi tehdit etmezdi." Sürekli olarak geleneksel Kürd kıyafetleriyle dolaşan Barzani, daha birkaç ay öncesinde, resmi binalardan Irak bayrağını indirerek, sadece Kürd bayraklarına izin verdiğinde de olay yaratmıştı. Türkiye Dışişleri Bakanı Gül derhal, "Türkiye'nin komşusu Irak'tır, Kürdistan değildir" açıklamasıyla tepki verirken; diğer komşu ülkeler de biraz daha ılımlı olsa da, benzer bir tavır sergilemişlerdi. Suudi Arabistan, Ürdün ve Mısırlı heyetlerin çevresinde de, komşularının "Kürdistan", "Şiitistan" veya "Sünnistan" değil, Irak olduğu ifade edilmişti.
Ancak Barzani, kendi bölgesinde çoktan gerçekler yaratmış bulunuyor. Kürd bölgelerine girişte, Irak'ın geri kalan kesimine girişte olduğundan farklı kurallar geçerli. Kürd Peşmergeler sükunet ve düzeni sağlıyorlar. Bölgenin tamamında ne Irak güvenlik güçleri, ne de ABD birlikleri bulunuyor. Elektrik ve su, Irak'ın geri kalan bölümünde olduğundan daha bol. Son bombalı saldırının üzerinden en az iki yıl geçmiş bulunuyor. Sorumlular bölgede, Musul ve Kerkük gibi kentlere uzanan karayollarının sıkı kontrolü sayesinde terörün kök salmasına fırsat vermeyen bir tutum içersindeler.
Bölgenin bir başkanı (Mesud Barzani), bir başbakanı (Neçirvan Barzani), bir hükümeti ve bir parlamentosu var. Hatta ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice bile kısa bir süre önce Türk Hükümetinden, "Kürdistan" ile müzakere etmesini talep ederek, PKK sorununun diyalogla çözülebileceğini söyledi. Ankara, Iraklı Kürdleri PKK savaşçılarını barındırmak ve Türkiye'ye saldırmalarını kolaylaştırmakla suçluyor. ABD Dışişleri Bakanlığı gerçi derhal kendi Bakanının açıklamasını (sadece "coğrafi açıdan kastedildi" ifadesiyle) düzeltmek için çaba harcasa da, Irak'ın komşuları bunu, ABD'nin Iraklı Kürdlerin bağımsızlık çabalarına belirli ölçüde göz yumduğuna yorumladılar.
Gelecekte bu bağımsızlığın ne kadar ileri gideceği şu sıralar Irak'ta tartışılıyor. Çoğu kez de kanlı bir şekilde. Zira, Federal bölgelere sahip bir merkezi hükümet ile parçalanmış bir Irak arasında büyük bir fark var.
Irak'ın komşularının tavrı açık. Irak bir bütün olarak kalmak zorunda. Ürdün ve Suriye daha fazla ilticacı almaya hazır değiller ki bölünme halinde bu zorunlu olacak. İki ülke daha şimdiden kitle göçünün yükü altında ezilme tehdidi altındalar. BM Mülteciler Komiserliğinin verdiği bilgiye göre, bu arada Suriye'de yaşayan Iraklı sayısı 1.5 milyonu, küçük Ürdün'de ise yarım milyonu bulmuş durumda. Türkiye de kuzeyin, Irak'ın geri kalan bölümünden ayrılmasına karşı ve hatta böyle bir durumda, -resmen ifade edildiğine göre Kerkük'teki Türkmenleri korumak için- birliklerini bile sınır ötesine göndermeye hazır. Buna karşılık Suudi Arabistan, Irak'ın Şii güneyinin bağımsızlaşması halinde, kendi Şii azınlığı nedeniyle ülkenin doğu sınırını tehdit altında görüyor. Çoğunluğu Sünni olan ülke, doğal olarak Irak'taki Sünnileri desteklerdi ve böylece bir çıkar ihtilafına yol açardı.
Olası bir parçalanmanın galibi ise, güneyde petrol kaynaklarının bulunduğu Basra çevresinde nüfuzunu sabitleyecek olan İran olurdu. Geçen haftaki güvenlik konferansında, kimliğinin açıklanmasını istemeyen bir Kürd katılımcı, "Bunu Amerikalılar da istemezdi" diye yorumlayarak, eleştirel bir şekilde Kuzeydeki Kürdlerden bağımsızlık çabalarını kontrol altında tutmalarını talep etti.
Ancak anayasada da yer aldığı üzere bu yılın sonbaharında Kerkük'ün geleceğinin belirlenmesi için yapılacak referandum, daha şimdiden etrafı gölgeliyor. Kentte yaşayan halk grupları arasında yaşanan kanlı çatışmaların sayısı artıyor. Zengin Kerkük kenti Kürd bölgesinin bir parçası olacak olursa, kuzeyin kapısına kilit vurmak kolaylaşırdı. Hatta Erbil pazarında bir adım daha ileri gidilmiş. Orada Türkiye, Suriye ve İran'ın içlerine kadar uzanan bir Kürd devletin haritası satılıyor.
*Die Welt gazetesi/19 Mart 2007
Hazırlayan: Zilan Dersim
http://www.rizgari.com/ sitesinden alınmıştır.
