0
0
İngiltere gazetelerinin manşetlerinde bu sabah, Maliye Bakanı Alistair Darling’in dün parlamentoda sunuşunu yaptığı bütçe tasarısı var.
Haftasonundan bu yana ayrıntıları zaten sızmış olan bütçe tasarısı, katma değer vergisinde 2.5 puanlık indirim, yüksek gelirlilere vergi arttırımı, buradan elde edilecek gelirle emekliler ve yoksulların yaşam koşullarını iyileştirecek adımlar, bazı kamu harcamalarında kesinti ve borçlanma üzerine odaklanıyor.
Independent Brown hükümetinin yoksulları rahatlatacak önlemler aldığı görüşünde.
Guardian, vergi kesintilerini öne çıkarmış, ”21 milyar sterlinlik vergi kumarı” diyor.
Daily Telegraph, ”orta sınıfa verginin saatli bombaya dönüşebileceği” uyarısında bulunuyor.
Times gazetesi ise, borçlanma konusunda alarm seviyesine gidilmekte olduğu görüşünde.
Borçlanma meselesi, gazetelerin bütçe analizlerinin de odağında. Independent yazarı Hamish McRae, bütçenin borç boyutunu İngiltere’nin yakın tarihiyle benzerlikler kurarak irdeliyor:
”Maliye Bakanı, gelecek yıl 118 milyar sterlin borçlanmaktan söz ediyor. Bu, gayrısafi yurtiçi hasılanın yüzde 8’i demek. Muhalefetin maliye konularındaki sözcüsü George Osborne da, ulusal borcun iki katına çıkmasından bahsetti. Şöyle de bakabiliriz aslında.”
”Hükümet, yaptığı her 10 sterlinlik harcama için ancak 7.5 sterlin vergi toplayabiliyor. Bu ise, bizi İngiltere’nin 1970’lerde Uluslararası Para Fonu tarafından kurtarıldığı yıllara götürüyor.”
Times gazetesi ise ekonomik önlemleri İşçi Partisi’nin ideolojisi bağlamında irdelediği başyazısına ”Yeni İşçi Partisi: 1994-2008” başlığını atmış.
”Kısa parlak bir dönemdi. 10 yıldan biraz daha uzun bir süre için İngiltere’nin merkez sol partisi geçmişin ekonomi budalıklarına sırt çevirmişti. Yalnızca sosyal adalet partisi olmakla kalmadı, ekonomik fırsatlar ve bireysel isteklerin de güçlü savunucusu oldu.
”Ama ciddi bir krizde zorlu tercihlerle karşı karşıya kalınca ise yeni doğmalarını eskileri için terketti.”
‘Sosyal demokrasiye hoşgeldin’
Guardian yazarı Polly Toynbee ise Times’ın tam tersi görüşte: Sosyal adaleti savunan parti sonunda uyandı diyor.
Toynbee de, yeni İşçi Partisi döneminin sona erdiğini belirterek, ”sosyal demokrasi hoşgeldi” görüşünde.
Obama’nın ayak izini takip ederek, artık zenginleri vergilendirip kamunun istihdam yaratmak için harcama yapmasının güvenli bir tercih olduğuna dikkat çekiyor, ama iyimserlik konusunda uyarılarda bulunmayı da ihma etmiyor Toynbee:
”İngiltere’nin bir gecede İsveç’e dönüştüğünü düşünmeyin. Alistair Darling, her hane halkına yardımcı olma vaadinde bulundu. Katma değer vergisindeki kesinti de bu demek. Ama bu akıllıca ya da gerekli bir adım mı?”
”Bu para yoksul çocuklar ve emekliler için harcanamaz mıydı? Alışveriş merkezlerinde vitrinlerde yüzde 20, yüzde 30 civarında indirim ilanları var.”
”Yüzde 2.5 oranında bir vergi indirimi nasıl bir alışveriş çılgınlığı yaratabilir ekonomiyi canlandırabilir ki? Vergi kesintisiyle elde edilecek gelirle çocukların yarısı yoksulluk sınırından kurtarılabilirdi.”
Hükümetin vergi tasarısının, siyasi boyutlarını öngörmeye çalışan yorumlar da dikkat çekici.
Independent, bütçe tasarısıyla açıklanan önlemleri, İngiltere’nin siyasi geleceğini belirleyecek bir kumar olarak yorumluyor başyazısında.
”Ancak bir şey çok açık. Gelecek seçimler için siyasi savaş stratejileri de şekillenmişe benziyor. Muhalefet, vergi artışı kaygıları üzerine odaklanıp başbakanı ekonomik kabustaki rolü nedeniyle suçlamaya hazırlanıyor.”
”İşçi Partisi ise, resesyon karşısında ciddi adım atabilen bir parti olarak sunma arayışında. Muhalefeti ise, serbest piyasacı tek dertleri zenginler olan bir siyasi hareket olarak suçlayacak.”
Independent, hangi görüşün seçmenler tarafından benimseneceğini şimdiden söylemek güç diyor ve devam ediyor:
”Her şey, bu mali paketin hedefine ulaşıp ulaşamayacağına ve muhalefetin önlerindeki görünmez tehlikelerden nasıl sakınacağına bağlı. Ekonomik gelişmelerin giderek karamsarlaştığı bir dünyada oynanan bir kumar bu.”
”Rulet çarkı dönmeye başladı, İngiltere ekonomisi ve siyasetinin durumu da, bu rulet topunun nereye düşeceğine bağlı.”
Kimlik kartına ilk adım
Times gazetesinin iç sayfalarında yer alan bir haber, İngiltere’de kimlik kartı uygulamasına sessiz sedasız geçilmekte olduğuna işaret ediyor.
”Yabancı öğrenciler ve İngiliz vatandaşlarıyla evli olan yabancılar zorunlu kimlik kartı taşıyacak ilk kişiler olacak. Uygulama kapsamında nisan ayına kadar 50 bin kimlik kartının sahiplerine dağıtılması bekleniyor.”
”Kimlik kartı alacak kişiler, göçmen bürolarına başvuracaklar. Burada fotoğrafları çekilecek ve parmak izleri alınacak ve tabii ücret de ödeyecekler.
Amerikan istihbaratı Blair’i dinledi mi?
Daily Telegraph, Amerikan istihbarat servilerinin, Washington en önemli müttefiklerinden eski İngiltere başbakanının özel hayatını izlemeye aldıklarını yazıyor bu sabah.
Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı’nda çalışmış olan bir bir kişinin itiraflarını aktaran gazete, Bush yönetiminin terörle savaşta en yakın müttefikine karşı istihbari faaliyette bulunduğu suçlamasının taraflar için utanç verici bulunduğuna dikkat çekiyor.
”David Murfee Faulk adlı 39 yaşındaki Arapça uzmanı, Tony Blair’in ”özel hayatına ilişkin bilgiler” içeren 2006 yılına ait dosyalar gördüğünü aktarıyor, ama ayrıntı vermiyor.”
”Amerikalı eski istihbaratçılara göre, İngiltere’ye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında birbirlerinin liderleri hakkında bilgi toplamamak konusunda geçmişe dayalı bir anlayış birliği var.”
”Bir istihbarat yetkilisi, eğer bu doğruysa o zaman anlaşmaya aykırı davranılmıştır diyor. Bu arada, hakkında bilgi toplandığı ortaya çıkan tek yabancı lider Blair değil. Irak’ın işgal sonrası cumhurbaşkanı yardımcılarından Gazi el Yaver’in sonradan evlendiği nişanlısıyla yaptığı özel görüşmelerin de dinlendiği iddialar arasında. Görüşmeleri dinlenenler arasında Irak’ta görev yapan askerler, gazeteciler ve yardım görevlileri de var.”
BBC Turkish / 25.11.08
